Ondanks de bosbranden die Australië teisteren gaat de Tour Down Under dit jaar gewoon door. De wedstrijd vindt plaats in Zuid-Australië in de omgeving van Adelaide. De koers bestaat uit zes etappes en duurt van 21 t/m 26 januari. Ook is er op 19 januari al een criterium in Adelaide. De derde en zesde etappe eindigen heuvelop. De overige etappes lijken een prooi voor de sprinters.
Het wielerseizoen wordt natuurlijk pas echt geopend op 29 februari als de Omloop het Nieuwsblad (voorheen Omloop het Volk) plaatsvindt. Maar met de mondialisering van de wielersport wordt er tegenwoordig steeds eerder in het jaar en in verschillende continenten gekoerst. De Tour Down Under is een relatief jonge koers en bestaat pas sinds 1999. Sinds 2012 is er ook een vrouwenkoers.
Winnaar van de eerste editie was Stuart O’Grady. Hij won ook in 2001. De wedstrijd werd 12 maal gewonnen door iemand uit Australië. Vier maal won Simon Gerrans. (2006, 2012, 2014, 2016). André Greipel uit Duitsland zegevierde 2 maal (in 2008 en 2010) in het eindklassement. Daarnaast boekte hij 18 etappezeges. Hij staat ook dit jaar weer aan de start. Titelverdediger is Daryl Impey uit Zuid-Afrika. Hij won ook 2 keer en wel in 2019 en 2018.
Er was ook een Nederlander die de koers won en dat was Tom-Jelte Slagter in 2013. Loes Gunnewijk was succesvol bij de vrouwen en wel in 2014. Ook in 2004 zat er een Nederlands tintje aan de overwinning. Patrick Jonker emigreerde met zijn ouders en kreeg de Australische nationaliteit. Maar Patrick werd geboren in Amsterdam.
De laatste etappe eindigt overigens op Willunga Hill. Richie Porte, overall-winnaar in 2017, is de te kloppen man. In de afgelopen zes edities was hij hier heer en meester.
Lombardije is een provincie in Noord-Italië en de Ronde van Lombardije werd voor de eerste keer georganiseerd in 1905. Toen heette de koers nog Milaan-Milaan. Tot en met 1960 zouden start en finish ook steeds in de hoofdstad van Lombardije zijn. Pas in 1961 werd hier vanaf geweken. De finish was die dag, net als gisteren, in Como. Sindsdien is het parcours van de Ronde meerdere malen verlegd. Dit jaar werd er gestart in Bergamo en gefinisht in Como. Dat was ook zo in 2015, 2017 en 2018. In 2003, 2014 en 2016 werd er juist in omgekeerde richting gefietst. In 2011 en 2012 was Lecco de finishplaats.
De route van 2019
Bauke Mollema is de derde Nederlander die de Ronde van Lombardije op zijn naam brengt. Jo de Roo (in 1962 en 1963) en Hennie Kuiper (in 1981) gingen hem voor. Het was dus 38 jaar geleden dat een landgenoot de koers van de vallende bladeren op zijn naam bracht.
De Ronde van Lombardije wordt gezien als een van de vijf monumenten van de wielersport.
Milaan-San Remo
Ronde van Vlaanderen
Parijs-Roubaix
Luik-Bastenaken-Luik
Ronde van Lombardije
69x won een Italiaan. Fausto Coppi won 5 maal ( 1946, 1947, 1948, 1949, 1954) , Alfredo Binda 4 maal ( 1925, 1926, 1927, 1931).
Een korrelige foto van Freddy Maertens in zijn leiderstricot.
In 1977 werd de Ronde van Spanje in het voorjaar gereden. Het was de 32e Ronde van Spanje die werd gehouden van 26 april t/m 15 mei.
In die tijd had de Ronde van Spanje te maken met een teruglopend deelnemersveld en werd de koers vooral gezien als een voorbereiding op de Ronde van Italië. Die begon al op 20 mei in het zuiden van Italië.
Omdat Freddy goed kon sprinten werd er een heel makkelijk parcours voor hem uitgelegd. Dagenlang werd er langs de Spaanse costa’s gereden, bergetappes waren er alleen in de laatste week. De finish was niet in Madrid, maar in het noordelijk gelegen San Sebastian, zodat de renners na afloop snel naar Italië konden vertrekken.
Onrust in het Baskenland
Franco was bijna twee jaar dood, maar de beloofde veranderingen gingen de Basken te langzaam. In alle steden in het Baskenland was het in mei 1977 onrustig. Bij confrontaties met de politie waren in een kleine week tijd vijf doden gevallen. Aan de finish van de voorlaatste etappe van de Vuelta, in Urkiola, braken eveneens rellen uit. In de daarop volgende paniek vuurde de oproerpolitie ook rubberkogels af op de wielrenners en de toeschouwers. Gelukkig zonder ernstige gevolgen. Wel werd besloten dat de laatste etappe niet, zoals al vijf jaar traditie was, in San Sebastian zou eindigen. De finish van de Ronde van Spanje van 1977 werd verplaatst naar Mirando de Ebro, vlakbij Burgos.
Gedroomde winnaar
Uiteraard waren er iedere etappe bonificatieseconden te verdienen. Maertens won de proloog en daarna gelijk de eerste twee etappes en droeg het Oranje van begin tot eind. Uiteindelijk wist hij maar liefst 13 van de 21 etappes te winnen.
De organisatie kreeg zijn gedroomde winnaar die gelijk afreisde naar Italië en verklaarde.
“De Vuelta was een goede training voor mij. Ik vertrek nu naar de Giro in een betere conditie dan mijn concurrenten.”
In Italië won hij ook gelijk de proloog en de eerste etappe. Uiteindelijk won hij dat jaar zelfs 7 keer in de Giro, maar door een valpartij moest hij opgeven. De Ronde werd uiteindelijk gewonnen door zijn land- en ploeggenoot Michel Pollentier.
Later dat jaar won Bernard Thevenet de Tour de France met 48 seconden voorsprong op onze eigen Henny Kuiper.
In 1978 was het de organisatie van de Ronde van Spanje gelukt om de Franse jongeling Bernard Hinault te strikken. Hij ging de Vuelta rijden als voorbereiding op de Tour de France die hij later dat jaar voor het eerst zou winnen.
Ook in 1978 was het onrustig in het Baskenland en het zou daarna tot 2011 duren voor de Vuelta het Baskenland weer zou aandoen. Sinds 1995 word de Vuelta niet meer in het voorjaar maar in het vroege najaar georganiseerd. De ronde heeft door de verplaatsing naar later in het jaar meer prestige gekregen en is daardoor internationaler van karakter geworden, ook omdat renners die in de Ronde van Frankrijk een teleurstellend seizoen hadden, in de Vuelta hun seizoen willen goedmaken.
Uit de krant:
Het laatste nieuws spreekt over ongenaakbare statistieken:
“Met zijn Vuelta-triomf in 1977 hoeft het weinig uitleg dat Maertens een absolute ereplaats in de wielergeschiedenis verdient. De West-Vlaming slaagde er in navolging van Berrendero en Anquetil als enige in om een grote wielerronde van begin tot einde te domineren in de leiderstrui. Bovendien zijn de dertien etappezeges in zijn eerste en enige Vuelta een absoluut record. Geen enkele andere renner won ooit zoveel ritten in één afzonderlijke wielerronde. Maertens won naast zijn 13 Vuelta-etappes ook nog eens 15 ritten in de Tour. In de Giro tekende de rassprinter voor 7 zegeruikers.
Met 35 ritoverwinningen in de drie grote wielerrondes moet Maertens in dat ranglijstje slechts zes anderen laten voorgaan. Opvallend daarbij is dat de wereldkampioen van Praag en Ostuni dat tussen 1976 en 1981 in een tijdspanne van slechts vijf jaar klaarspeelde. En ja, ook wij zijn dan geneigd te zeggen: niemand doet het Freddy ooit nog na.”
Bronnen: “La Vuelta”van Edwin Winkels, Wikipedia en de Vlaamse krant “Het laatste nieuws”
Vorige week ben ik begonnen in “La Vuelta” van Edwin Winkels. Een prachtig boek voor de echte liefhebber en je leert dingen die je nog niet wist. Dingen die nutteloos, maar leuk zijn om te weten.
De Ronde van Spanje (in het Spaans: Vuelta Ciclista a España) wordt pas sinds 1935 georganiseerd. De Rondes van Frankrijk en van Italië bestaan al sinds 1903 en 1909.
De editie van 1935 werd gewonnen door de Belg Gustaaf Deloor. In 1936 was er weer een Ronde van Spanje, maar het politieke klimaat op het Iberisch schiereiland was behoorlijk guur in die tijd. In februari was er een nieuwe Volksfront-regering benoemd en die zag de Ronde als een bindmiddel voor nationale eenheid.
Een dag voor de start braken er rellen uit in Barcelona. Uiteindelijk besloot men de Ronde toch door te laten gaan. Er waren dit keer geen Nederlandse deelnemers, maar wel vier Belgen en de eindwinnaar was dezelfde als in 1935: Gustaaf Deloor.
Enkele weken na de Vuelta brak de Spaanse Burgeroorlog uit. Pas in 1941 werd er een nieuwe editie georganiseerd. De edities van 1941 en 1942 werden georganiseerd door de centrale regering in samenwerking met de sportkrant Gol en kenden mede door de Tweede Wereldoorlog een overwegend Spaans deelnemersveld. Daarna was er weer een Vuelta in 1945. Ook van 1946 t/m 1948 en in 1950 werd er een Vuelta georganiseerd
De economische omstandigheden in dictatoriaal Spanje waren zwaar. De Tour de France floreerde na de Tweede Wereldoorlog met winnaars als Bartali, Coppi, Kübler, Koblet en Bobet. De Vuelta werd van 1951 t/m 1954 niet eens verreden.
20 jaar na het ontstaan van de Vuelta, in 1955, werd pas de 10e editie verreden. Maar sinds dat jaar start de Ronde wel ieder jaar. Sinds 1995 start de Ronde niet langer in het voorjaar, maar in de late zomer. De ronde heeft door de verplaatsing naar later in het jaar meer prestige gekregen en is daardoor internationaler van karakter geworden, ook omdat renners die in de Ronde van Frankrijk een teleurstellend seizoen hadden, in de Vuelta hun seizoen willen goedmaken.
In de loop van de jaren zijn de leiderstruien, meestal omdat er dan een nieuwe sponsor is gekomen, herhaaldelijk van kleur en uiterlijk veranderd. De trui van de leider in het klassement was in die eerste twee edities oranje, werd later wit; was van 1955-1976 geel; in 1977 weer oranje; van 1978-1998 geel; van 1999-2009 goud en vanaf 2010 rood.
De goudgele trui werd vaak verward met de gele trui in de Ronde van Frankrijk.
Overigens kende de Vuelta twee Nederlandse eindwinnaars. Jan Janssen won in 1967 en Joop Zoetemelk in 1979. Beiden wonnen dus de Ronde van Spanje in het jaar voordat ze de Ronde van Frankrijk wonnen.
Fabio Jakobsen is geboren in het Gelderse Heukelum. Een echte Nederlander dus, maar met een naam van internationale allure. Bij zijn achternaam moet ik denken aan een Scandinavische vertegenwoordiger of autoverkoper. Maar zijn voornaam is belangrijker. Fabio werd geboren in 1996 en werd vernoemd naar Fabio Casartelli. Zijn voornaamgenoot was Olympisch kampioen en overleed in de afdaling van de Portet d’Aspet op 18 juli 1995. Het was tijdens de 15e etappe van de Tour de France en Casartelli droeg geen helm.
Het lijstje van Nederlandse etappeoverwinningen in de Vuelta bedraagt 106. Ik weet niet of dat met of zonder Fabio is. Ik heb het lijstje niet nageteld.
Het was even geleden dat een Nederlander won. In 2016 won Robert Gesink boven op de Col d’Aubisque.
Er waren meer Nederlandse overwinningen deze eeuw. In 2015 won Tom Dumoulin twee etappes. Dat jaar wonnen ook Danny van Poppel en Bart-Jan Lindeman een rit. In 2013 wist Bauke Mollema te triomferen met een Zoetemelk-demarrage. In 2009 bekroonde Lars Boom een lange solo. In 2005 won Max van Heeswijk een massasprint. (Hij had in 1997 ook al eens gewonnen, nog wel in Madrid.) In 2000 won Jan Koerts.
In de vorige eeuw wonnen de gevestigde namen. Veelwinnaars waren Jeroen Blijlevens (6x), Jean-Paul van Poppel (9x) en Mathieu Hermans (9x).
De meeste etappe-overwinningen staan op naam van Gerben Karstens. In 1966, 1967, 1971, 1973, 1974 en 1976 won hij in totaal 14 etappes.
Karstens was een sprinter en won etappes in alle drie de grote rondes.
In 1935 werd er voor het eerst een Ronde van Spanje georganiseerd. Er verschenen 50 deelnemers aan de start in Madrid op 29 april. Na 14 etappes en 3 rustdagen was de finish ook weer in Madrid op 15 mei.
29 renners reden de ronde uit. Er waren in totaal 18 buitenlandse renners, waaronder 2 Nederlanders. Marinus Valentijn uit Sint Willebrord werd tiende en Gerrit van de Ruit eindigde op een dertiende plaats. Winnaar werd de Belg Gustaaf Deloor.
Marinus Valentijn kreeg op 14 maart 1935 een formele uitnodiging van de organisatie. Hij was de eerste Nederlandse wielrenner in één van de grote buitenlandse rondes. De Tour de France is ontstaan in 1903 en de Giro d’Italia in 1909.
Valentijn dacht dat hij in een gemengd buitenlands team zou worden opgenomen met een aantal Duitsers en een Oostenrijker. Die kwamen echter niet opdagen en hij werd samen met van de Ruit toegevoegd aan de zes Belgen, waarvan er één dus de eerste Vuelta winnend afsloot.
De organisatie besloot ook de vijftig renners te verdelen in twee groepen. De ene helft reed op fietsen van BH, de andere helft op Orbea. Maar de koers was vooral een individuele competitie.
In die tijd hield men nog van lange etappes. De kortste etappe was 185 kilometer, maar er waren 9 etappes van meer dan 250 kilometer en zelfs eentje van 310 kilometer.
Bronnen: Wikipedia en het boek “La Vuelta” van Edwin Winkels.
De Tour de France begon dit jaar in Brussel op zaterdag 8 juli. Na een rit in lijn en een onverwachte Nederlandse geletruidrager volgde een ploegentijdrit. Deze werd gewonnen door Jumbo Visma. Dat maakte mij extra blij, want een zoon van mij werkt bij Jumbo.
Op 10 juli arriveerde de Tour in Frankrijk om de landsgrenzen niet meer te verlaten. De Tour kende nog wel een Nederlandse etappewinnaar. Dylan Groenewegen won op 12 juli in Chalon sur Saône. Dat was de langste etappe dit jaar.
Op 14 juli reed Julian Alaphilippe in het geel. Een dag later won de belg Wout van Aert namens Jumbo. In de enige individuele tijdrit op 19 juli reed hij in de hekken. Alaphilippe had toen nog steeds het geel.
Uiteindelijk moest hij die trui op 26 juli afstaan aan Egan Bernal uit Columbia. Een dag later betrad onze landgenoot Steven Kruijswijk het podium.
Vandaag eindigt de Tour met een korte etappe naar Parijs.
Vandaag gaat Steven Kruijswijk een podiumplaats halen in Parijs. De man die ooit in Den Bosch woonde wordt derde. Als er geen gekke dingen gebeuren de laatste dag.
In 2013 haalde Lieuwe Westra Parijs. Maar hij moest op minder dan veertig kilometer van de eindstreep opgeven omdat hij door ziekte het peloton niet meer kon volgen.
Hij werd dus niet in het eindklassement opgenomen. Maar zo zijn de regels. Maarten van der Weijden kreeg ook geen kruisje in Friesland.
Vandaag brengt een Colombiaan het geel naar Parijs. Hij is de eerste.
Wat opvalt is dat de Verenigde Staten tien zeges boekten. Drie door Greg Lemond, waarvan eentje met acht seconden voorsprong op Laurant Fignon. Zeven door Lance Armstrong. Door zijn naam staat een streepje, maar hij mag blijkbaar wel meedoen aan deze nutteloze statistiek.
Dan was er een overwinning van Floyd Landis. Zijn overwinning van 2006 is wel geschrapt en dat is wel onrechtvaardig. Vind ik. Zijn zege is toegekend aan de Portugees Óscar Pereiro Sio. Jan Ullrich en Bjarne Riis stonden stijf van de EPO en staan wel in het lijstje.
Landis werd geboren in een doopsgezinde gemeenschap in het hart van een van de grootste Amish– en mennonietengemeenschappen in de VS. De ouders van Landis stonden er eigenlijk helemaal niet achter dat hun zoon op de fiets klom. Landis was gedwongen in het geheim en vaak ’s nachts de fiets te pakken voor een training. In 1990, zo rond zijn 15de, nam hij het besluit uit de geloofsgemeenschap te stappen.
Special voor hem een nummer van Ilse de Lange. (Onder het lijstje)
Door Andrei I. Loas – Eigen werk, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=17414124
Als ik aan 1998 denk, dan denk ik niet gelijk aan de Tour de France. De Tour was wel memorabel dat jaar.
Net als dit jaar werd er een etappe geneutraliseerd. Dat was de 17e etappe vanwege een rennersstaking.
De Tour werd gewonnen door Marco Pantani. Jan Ullrich droeg enige dagen de gele trui en eindigde in het wit. Ook won hij 3 etappes.
Ook onze landgenoten Jeroen Blijlevens en Leon van Bon wisten etappes winnend af te sluiten.
Mooie Mario won ook twee keer. En de Belg Tom Steels zelfs vier keer.
De Tour werd later bekend als de “Le Tour Dopage” of “Le Tour Noir”. De Festina-ploeg van Richard Virenque werd uit de wedstrijd gezet. Het Nederlandse TVM stapte zelf af in Zwitserland. Later dat jaar moest ploegleider Cees Priem zich voor de France Justitie verantwoorden.
Michael Boogerd wist uiteindelijk als vijfde te eindigen, maar hij werd later ook verdacht. In 2013 onthulde een Franse senaatscommissie dat uit nieuw onderzoek bleek dat minstens achttien renners EPO hadden genomen, onder wie Pantani en Ullrich.
De Tour begon overigens in Ierland en daar won ook iemand die in het voormalige Tsjecho-Slowakije werd geboren.
Zo kent dit verhaal weer veel dwarsverbanden.
Maar als ik aan 1998 denk, dan denk ik vooral aan een mooi doelpunt van Dennis Bergkamp. En aan de moeder aller praatprogramma’s VILLA BVD waar Acda en de Munnik vrijwel dagelijks te gast waren.
Maar deze rubriek gaat over wielrennen.
Vandaag nog een paar kilometer en morgen naar Parijs.
