Na hersenletsel is er vaak sprake van een verminderde belastbaarheid. In gewoon Nederlands: Je bent sneller vermoeid en het herstel duurt langer dan eerst. Daarbij is er natuurlijk een verschil tussen lichamelijke vermoeidheid en mentale vermoeidheid.
Tijdens mijn revalidatie in de Tolbrug heb ik twee boekjes van de module “Niet rennen, maar plannen” doorgewerkt. De inhoud was confronterend.
Er wordt een onderscheid gemaakt tussen drie soorten gevolgen van hersenletsel.
Lichamelijke gevolgen
Gevolgen op het gebied van denken (cognitie)
Gevolgen op het gebied van gedrag en emoties
Dat er bij mij lichamelijke gevolgen zijn is duidelijk te zien aan de manier waarop ik loop. Dat ik op het gebied van gedrag en emoties ben veranderd is ook helder; Ik ben meer op mezelf gericht, heb minder behoefte aan sociale contacten en toon minder initiatief.
Dat er ook cognitieve gevolgen zijn vind ik moeilijker om te accepteren. Maar de waarheid is dat ik snel ben afgeleid en moeite heb met het echt doorgronden van wat ik lees.
Gelukkig heb ik wel weer meer plezier in het schrijven. En… wie schrijft die blijft.
Eerdere blogs kun je teruglezen in de rubriek Revalidatie.
Ik kende de Trein der Traagheid als een café in Antwerpen. Een zoektocht op Internet leerde me dat er tegenwoordig ook in Gent een etablissement is dat zo heet. Volgens de website is het een koffiehuis en is het er goed toeven.
De Trein der Traagheid is ook een roman uit 1950 van de Vlaamse schrijver John Daisne. Ik heb het boekje nooit gelezen, maar de titel spreekt mij aan.
Het schijnt te gaan over een
schoolmeester van middelbare leeftijd die op een warme lenteavond in de trein
tussen twee steden indommelt.
Mijn laatste treinreis was op 29 juni. Ik reisde naar mijn zoon in
Den Haag en zwom in de zee. Op de terugreis viel ik in slaap. Toen ik wakker
schrok was ik draaierig en had ik hoofdpijn.
Op 11 juli werd er in mijn hoofd een hersentumor geconstateerd die op 30 juli al werd verwijderd. Bij die operatie raakten zenuwen bekneld. Sindsdien bevind ik mij in mijn eigen Trein der Traagheid.
De revalidatiearts benadrukte deze week nogmaals dat Tijd de
belangrijkste factor is. Herstel na een hersenoperatie vraagt nu eenmaal tijd. Beschadigde
zenuwen kunnen herstellen, maar het duurt lang. Het kan tot twee jaar duren en
er zijn pas vier maanden voorbij.
En… ik kan weer lopen, ik kan weer fietsen en ik realiseerde me
vorige week opeens dat ik tegenwoordig nooit meer hoofdpijn heb.
Ik reis dus nog even verder met de Trein der Traagheid. Eindbestemming onbekend.
Eerdere blogs zijn terug te lezen in de rubriek Revalidatie.
Ik beoefen een nieuwe sport. Sinds een paar weken doe ik in de sporthal van Revalidatiecentrum de Tolbrug aan Fitstroke.
Fitstroke is een circuittraining met een positief effect op je loopvaardigheid en loopsnelheid. De training bestaat uit acht onderdelen waarbij het gaat om dingen als balans, bukken en lopen. Elke oefening wordt drie minuten in hoog tempo uitgevoerd, waarna 3 minuten pauze volgt. Samen met een oefenpartner hou je de score bij, zodat vorderingen inzichtelijk worden.
De deelnemers zijn net als ik mensen met hersenletsel die moeite hebben met lopen. De groep wordt begeleid door een fysiotherapeut en een bewegingsagoog.
In de Tolbrug krijg ik ook nog de nodige individuele begeleiding. Ik kom er nog altijd 3 keer per week.
Het lopen gaat steeds beter, maar ik ben nog niet waar ik wil zijn.
Eerdere blogs kun je teruglezen in de rubriek Revalidatie.
Het woord geduld wordt gebruikt om het vermogen ergens op te kunnen wachten mee aan te geven. Geduld geldt als een deugd; het tegendeel ervan is ongeduld.
Geduld speelt in meerdere religies een rol. In het Christendom wordt geduld gezien als een van de belangrijkste eigenschappen in het leven. Ook de Islam hanteert deze visie op geduld. Moslims geloven dat men door geduld te oefenen dichter bij Allah kan komen en vrede kan vinden.
Revalideren viel me zwaar de afgelopen weken. Na vijf weken in het ziekenhuis startte ik op 3 september met een poliklinisch revalidatietraject van 8 weken bij de Tolbrug. Al vrij snel liep ik zonder rollator en ik dacht alweer aan lange wandelingen. Maar toen stokte het. Mijn rondjes werden niet groter. Ik bleef krampachtig lopen, had veel pijn in de benen en sliep slecht.
“Probeer het te zien als een sabbatical”, zei een vriendin tegen mij. Dat was gemakkelijker gezegd dan gedaan.
Revalideren kost tijd. Soms heb je het gevoel dat je stappen maakt. Maar soms lijkt het alsof je stilstaat en soms lijkt het alsof je een stap terug doet. Het is mentaal zwaar.
Maar ik had een goede
week. Ik slaap nu beter. Ik ben nogmaals neurologisch onderzocht en heb nieuwe
medicatie tegen zenuwpijn. Die medicatie lijkt te werken, ik ervaar minder pijn
en ben ontspannener. Ik kan ook weer zelfstandig fietsen.
Het fietsen gaat goed, maar na een kilometer of vijf ben ik echt kapot. Lopen gaat nog moeizaam. Het revalidatietraject bij de Tolbrug is daarom ook verlengd met 8 weken, iedere dinsdag en donderdag. De revalidatie bestaat uit Fysiotherapie, maar ook uit Psychomotorische Therapie, Ergotherapie en Psychologie/Maatschappelijk werk.
Op de andere dagen doe ik oefeningen en probeer ik ook veel
te bewegen. Ik slaap wel nog 2x per dag.
In mijn hoofd ervaar ik meer rust, dus ik denk dat de hersenoperatie geslaagd is. Die verlamming in de bovenbenen is domme pech.
“Reken op een hersteltijd van een jaar” zei de neuroloog. Die opmerking moest even indalen, maar de neurochirurg had al eerder gezegd dat pas over een jaar is te zeggen of er sprake zal zijn van restschade.
Ik probeer het dus maar te zien als een sabbatical.
Revalideren gaat met vallen en opstaan en er zijn goede dagen en slechte dagen. Zes weken geleden zat ik nog in een rolstoel en vier weken geleden liep ik met een rollator.
Maar er is sprake van een stijgende lijn. Ik loop al zo’n 2 kilometer zonder hulpmiddel. Het kost me wel heel veel kracht, energie en spierspanning, maar het gaat. Ik ga 3 keer per week naar de Tolbrug en heb daar Fysiotherapie. De doelstelling van die therapie is weer ontspannen leren lopen. De therapeute maant mij tot voorzichtigheid, maar stimuleert ook mijn bezoek aan mijn eigen sportschool. Van stilzitten word je niet beter.
Die sportschool is exact 1 kilometer van mijn huis en ik ben er inmiddels al weer 3 keer geweest. De eerste keer om koffie te drinken en de tweede en derde keer ook om wat apparaten te doen zodat ik mijn spieren weer train op de dagen dat ik niet naar de Tolbrug ga.
Van de sportschool gaat een licht-verslavende werking uit. In mijn geval is dat bijzonder gunstig. Na de tijdelijke verlamming in mijn bovenbenen (officiële naam: Parese) is de spierkracht vrijwel tot nul gereduceerd. Ik moet dat dus helemaal opnieuw opbouwen. Ik heb soms enorme spierpijn in mijn bovenbenen en ik word iedere nacht wel een keer of 4 wakker van de pijn en de verkrampte houding.
Maar het gaat vooruit! En…. met het trainen op de eGym-apparaten is ook de statistiek weer in mijn leven gekomen. De computer registreert alles en ik vind dat leuk. Ik hou van feiten, cijfers en lijstjes.
Op basis van je maximale kracht berekent de computer ook je biologische leeftijd. Maar het gaat bij mij op dit moment om de beweging en niet om de kracht. Naar die biologische leeftijd moet ik dus niet te vaak kijken. Ik zal er ook niet over bloggen. Laat ik het er op houden dat ik nog genoeg ruimte zie voor verbetering. Ik ben immers pas 54 jaar en sommige dingen moet je voor jezelf houden.
THIS PHOTO IS PART OF THE METROPOLIS PROJECT (2007-2015)
Een megacity is een stad met meer dan 10 miljoen inwoners. Van 2007 t/m 2015 werkte fotograaf Martin Roemers aan het project Metropolis. Hij reisde de wereld rond om te fotograferen in 22 verschillende steden verdeeld over 5 continenten.
“In dynamische beelden legt hij de hectiek van de stad vast: foto’s met vaak een lange sluitertijd die de grote metropolen van de wereld laten lijken op krioelende mierenhopen. Het is een effect dat de mensenmassa’s nog chaotischer maakt dan ze al zijn. Maar daar lijken de stedelingen zelf allang aan gewend.” (Vice.com)
Bovenstaande foto maakte Roemers in Karachi. Ik zag deze foto ruim een jaar geleden in het Rijksmuseum Twenthe te Enschede. De foto bracht allerlei herinneringen bij me boven. In 1988 heb ik enige tijd in Karachi gewoond en hier om de hoek dronk ik bijna dagelijks een glas Lassi.
Op Youtube vond ik een filmpje van precies zo’n straatverkoper waar ik iedere avond kwam.
Heimwee is een vreemd begrip. Als ik het filmpje zie proef ik de smaak weer en geniet ik van het achtergrondgeluid.
Een korrelige foto van Freddy Maertens in zijn leiderstricot.
In 1977 werd de Ronde van Spanje in het voorjaar gereden. Het was de 32e Ronde van Spanje die werd gehouden van 26 april t/m 15 mei.
In die tijd had de Ronde van Spanje te maken met een teruglopend deelnemersveld en werd de koers vooral gezien als een voorbereiding op de Ronde van Italië. Die begon al op 20 mei in het zuiden van Italië.
Omdat Freddy goed kon sprinten werd er een heel makkelijk parcours voor hem uitgelegd. Dagenlang werd er langs de Spaanse costa’s gereden, bergetappes waren er alleen in de laatste week. De finish was niet in Madrid, maar in het noordelijk gelegen San Sebastian, zodat de renners na afloop snel naar Italië konden vertrekken.
Onrust in het Baskenland
Franco was bijna twee jaar dood, maar de beloofde veranderingen gingen de Basken te langzaam. In alle steden in het Baskenland was het in mei 1977 onrustig. Bij confrontaties met de politie waren in een kleine week tijd vijf doden gevallen. Aan de finish van de voorlaatste etappe van de Vuelta, in Urkiola, braken eveneens rellen uit. In de daarop volgende paniek vuurde de oproerpolitie ook rubberkogels af op de wielrenners en de toeschouwers. Gelukkig zonder ernstige gevolgen. Wel werd besloten dat de laatste etappe niet, zoals al vijf jaar traditie was, in San Sebastian zou eindigen. De finish van de Ronde van Spanje van 1977 werd verplaatst naar Mirando de Ebro, vlakbij Burgos.
Gedroomde winnaar
Uiteraard waren er iedere etappe bonificatieseconden te verdienen. Maertens won de proloog en daarna gelijk de eerste twee etappes en droeg het Oranje van begin tot eind. Uiteindelijk wist hij maar liefst 13 van de 21 etappes te winnen.
De organisatie kreeg zijn gedroomde winnaar die gelijk afreisde naar Italië en verklaarde.
“De Vuelta was een goede training voor mij. Ik vertrek nu naar de Giro in een betere conditie dan mijn concurrenten.”
In Italië won hij ook gelijk de proloog en de eerste etappe. Uiteindelijk won hij dat jaar zelfs 7 keer in de Giro, maar door een valpartij moest hij opgeven. De Ronde werd uiteindelijk gewonnen door zijn land- en ploeggenoot Michel Pollentier.
Later dat jaar won Bernard Thevenet de Tour de France met 48 seconden voorsprong op onze eigen Henny Kuiper.
In 1978 was het de organisatie van de Ronde van Spanje gelukt om de Franse jongeling Bernard Hinault te strikken. Hij ging de Vuelta rijden als voorbereiding op de Tour de France die hij later dat jaar voor het eerst zou winnen.
Ook in 1978 was het onrustig in het Baskenland en het zou daarna tot 2011 duren voor de Vuelta het Baskenland weer zou aandoen. Sinds 1995 word de Vuelta niet meer in het voorjaar maar in het vroege najaar georganiseerd. De ronde heeft door de verplaatsing naar later in het jaar meer prestige gekregen en is daardoor internationaler van karakter geworden, ook omdat renners die in de Ronde van Frankrijk een teleurstellend seizoen hadden, in de Vuelta hun seizoen willen goedmaken.
Uit de krant:
Het laatste nieuws spreekt over ongenaakbare statistieken:
“Met zijn Vuelta-triomf in 1977 hoeft het weinig uitleg dat Maertens een absolute ereplaats in de wielergeschiedenis verdient. De West-Vlaming slaagde er in navolging van Berrendero en Anquetil als enige in om een grote wielerronde van begin tot einde te domineren in de leiderstrui. Bovendien zijn de dertien etappezeges in zijn eerste en enige Vuelta een absoluut record. Geen enkele andere renner won ooit zoveel ritten in één afzonderlijke wielerronde. Maertens won naast zijn 13 Vuelta-etappes ook nog eens 15 ritten in de Tour. In de Giro tekende de rassprinter voor 7 zegeruikers.
Met 35 ritoverwinningen in de drie grote wielerrondes moet Maertens in dat ranglijstje slechts zes anderen laten voorgaan. Opvallend daarbij is dat de wereldkampioen van Praag en Ostuni dat tussen 1976 en 1981 in een tijdspanne van slechts vijf jaar klaarspeelde. En ja, ook wij zijn dan geneigd te zeggen: niemand doet het Freddy ooit nog na.”
Bronnen: “La Vuelta”van Edwin Winkels, Wikipedia en de Vlaamse krant “Het laatste nieuws”
Het is 6 september vandaag en ik ben nu 7 nachten thuis. Van 29 juli t/m 30 augustus droeg ik polsbandjes van het Elisabeth-TweeSteden Ziekenhuis te Tilburg, het Jeroen Bosch Ziekenhuis in ‘s-Hertogenbosch en van Revalidatiekliniek de Tolbrug.
Maar vorige week vrijdag heb ik mijn derde polsbandje doorgeknipt en ben ik begonnen met poliklinisch revalideren. Ik doe dat ook bij de Tolbrug en ik ga daar gedurende minimaal 8 weken 2 á 3 keer per week naar toe.
Het is fijn om thuis te zijn, maar het is ook confronterend. Kinderen lopen in en uit, Ankie is weer wat aan het werken en ik beweeg daar een beetje doorheen. De ene dag voel ik me goed, ben ik heel positief en denk ik dat ik heel wat aan kan. Een dag later kan ik me weer lusteloos voelen. Omdat ik nog zo weinig kan en snel moe ben.
Het is gewoon domme pech dat mijn bovenbenen verlamd zijn geraakt tijdens de operatie. Daardoor moet ik opnieuw leren lopen. Ik ben daar wel heel fanatiek in en soms te fanatiek. Na een half uur fysiotherapie ben ik echt kapot. Ik loop in en om het huis al stukjes zonder rollator en ben vandaag met mijn rollator in de winkel geweest, 800 meter hier vandaan volgens Google Maps. Maar lopen kost me veel energie en ik rust en slaap dus veel. Ook hebben we een hometrainer kunnen lenen. De fietsbeweging is fijn, maar ik fiets nooit langer dan een kwartier.
Fysiotherapie staat centraal in de revalidatie, maar er is ook aandacht voor ergotherapie, psychologie en maatschappelijk werk. Voor Ankie is het ook geen makkelijke tijd geweest en we hebben nog een lange weg te gaan. We voelen ons wel heel erg gesteund door onze vijf zoons en de mensen om ons heen.
Ik moet niet vergeten dat ik nog maar zes weken geleden een pittige hersenoperatie heb gehad. Op 11 juli (in de eerste week van de zomervakantie) hoorde ik pas van die tumor en op 30 juli ben ik geopereerd. In de periode daartussen ben ik even danig in de war geweest en kreeg ik rustgevende medicatie. Gelukkig is dat allemaal weer afgebouwd. Inmiddels is het schooljaar weer begonnen, maar ik doe even niet mee. Eerst beter worden!
De deskundigen zeggen dat ze pas over een jaar iets kunnen zeggen over blijvende hersenschade. Daar waar die tumor zat, zit nu een holte en het is de vraag of de hersenen zich weer terug gaan vormen. Zelf ervaar ik wel meer ruimte. Ik wil ook graag mijn hoofd weer gebruiken. Ik lees de krant, luister muziek en heb interesse in de wereld om mij heen. Maar ik ben heel snel moe. Een gesprek met één persoon kan ik goed voeren, een gesprek met meerdere personen vind ik moeilijk.
Een revalidatiearts vertelde mij dat revalideren een proces van vallen en opstaan is. Maar een belangrijke les is dat je zelf niks kapot kunt maken. Een les waar ik me op een mindere dag aan vasthoudt.
